ŠTA JE PERUT?
Perut je veoma čest problem kože glave koji se javlja u dva oblika. Masna perut ili seboreični dermatitis nastaje kada se masne žute ljuspice formiraju na koži glave i lepe se za glavu i kosu. Suva perut nastaje kada se na koži glave formiraju suve bele ljuspice koje padaju sa glave i kose i obično se zadržavaju na garderobi. Ostali simptomi mogu biti svrab, crvenilo i masna ili suva koža glave.
GLAVNI UZROCI PERUTI
Perut se javlja kada se skrati proces obnavljanja ćelija kože glave, što dovodi do ubrzanog ljuštenja rožnatih ćelija kože glave, koje se spajaju u vidljive ljuspice. Ovaj proces - poznat kao kožna proliferacija - pokreće mikroorganizam Malassezia globosa, koji se hrani prirodnim lipidima ili uljima koje proizvodi koža glave. Upravo taj mikroorganizam iritira kožu glave, izazivajući mikroinflamacije i svrab kože glave.
Sve gorenavedeno može biti izazvano različitim faktorima, kao što su:
-
Genetska predispozicija - perut je često nasledna
-
Klimatski uslovi - npr. izloženost sunčevim zracima, hladnoći, vrućini, vetru
-
Fizički ili emocionalni stres
-
Hormonske promene
-
Faktori načina života, kao što su ishrana ili konzumacija alkohola
Šta je seboreični dermatitis?
Seboreični dermatitis (poznat i kao seboreični ekcem) je medicinski problem koji je u mnogim slučajevima uzrok peruti. Kod beba se javlja u vidu temenjače.
Do 50% odrasle populacije pati od peruti sa rastresitim, žućkastim ljuspicama na koži glave, a znatan broj i od upale kože glave.
Često je praćen pocrvenelom kožom. Seboreični dermatitis se takođe može javiti na različitim područjima kože, kao što su masni pečati u unutrašnjosti ušiju. Ostala često zahvaćena područja su obrve i kapci, nos i nazolabijalni nabori, kao i središnji deo grudnog koša. Seboreični dermatitis nije zarazan i nije uzrokovan lošom higijenom.
Seboreični dermatitis kod beba (temenjača) je privremeno stanje kože koje bi trebalo da nestane kako dete raste, obično do treće godine. Simptomi uključuju debele žućkaste ljuspe koje poput kore prekrivaju kožu bebine glave, a ponekad i oči, uši i nos.
Koji su simptomi seboreičnog dermatitisa?
U česte simptome seboreičnog dermatitisa spadaju:
-
Kožne ljuspice - bele i rastresite ili žućkaste, masne i lepljive - "perut"
-
Lezije na koži
-
Naslage koje pokrivaju veliko područje kože
-
Masna koža
-
Koža koja svrbi - to može postati ozbiljno ako se koža inficira, što izaziva dodatni svrab i moguće krvarenje ako se koža češe
-
Blago crvenilo
-
Kosa može opadati
Šta izaziva seboreični dermatitis?
Seboreični dermatitis nastaje kada se skrati proces obnavljanja ćelija kože glave, što dovodi do ubrzanog ljuštenja rožnatih kožnih ćelija, koje se lepe i stvaraju vidljive ljuspice. Taj proces je povezan sa mnogim uzrocima. Primećen je nasledni faktor, što znači da deca osoba sa ovim problemom imaju veću verovatnoću da ga i sama dobiju. Takođe se zna da je povezan sa iritacijom koju izaziva gljivica malassezia, koja buja na veoma masnim područjima kože i izaziva mikroinflamacije koje dovode do svraba kože i kože glave.
Ostali faktori, kao što su fizički i emocionalni stres, hormonske promene, loša ishrana ili konzumacija alkohola, iscrpljenost, ekstremni vremenski uslovi, nedovoljno česta upotreba šampona, loše čišćenje kože i gojaznost mogu povećati rizik. Neurološka stanja, uključujući Parkinsonovu bolest, povrede glave i moždani udar, mogu biti povezana sa seboreičnim dermatitisom. Virus humane imunodeficijencije (HIV) je takođe dokazano povezan sa većim brojem slučajeva seboreičnog dermatitisa.
